Forum Lutnicze

Na jednym z zablokowanych tematów było pytanie o instrument, a ponieważ źle doradzałem i się pomyliłem to teraz spróbuję się poprawić. Na aukcji aukro w Czechach jest wystawiony łyżkopodobny instrument z jedną struną i charakterystyczną główką w kształcie końskiej głowy. Aukcja głosi że są to Serbskie Gęśle jednostrunowe. załączam link do zdjęcia ale wiem że za jakiś czas zniknie z aukcji bo to standard.
https://aukro.cz/stare-srbske-gusle-hud ... 6953249832
widzę że znikło, no to pokażę co tam było oferowane i jak to opisuje źródło pisane
https://sr.wikipedia.org/wiki/%D0%93%D1 ... 0%BB%D0%B5
na polski tłumacząc jest to instrument jedno lub czasem dwustrunowy, grany smyczkiem.

Andrzeju. Blokuję tematy tych , którzy nie respektują regulaminu i o reagowanie na takie zdarzenia proszę resztę userów. To nie jest moje forum, to jest Wasze forum i od Was.nas wszystkich zależy jego charakter i prestiż.
Pozdrawiam, Ryszard

Sam sugerowałem że złamano regulamin i w pełni się zgadzam z blokadą, natomiast nie wiedziałem jak odkręcić moją złą odpowiedź w sprawie instrumentu. A co do "znikania"chodzi o to że kiedyś linki do aukcji bardzo długo pokazywały obrazki sprzedanych kiedyś instrumentów, a w dzisiejszych czasach kilka tygodni po sprzedaży potrafią linki pokazać tylko error. A sam instrument to była niezła zagwozdka. Gęśle to chyba z czasów Kajka i Kokosza

Te z aukro już wyszły, ale może te nigdzie nie pójdą
https://www.britishmuseum.org/research/ ... tid=670620
https://www.youtube.com/watch?v=hJttv2bA-b4
https://www.youtube.com/watch?v=XCFq4jAysFg

W temacie fideli kolanowych, techniki paznokciowej można poczytać w wolnych chwilach.
http://biblioteka.teatrnn.pl/dlibra/Con ... DRUK_2.pdf

A Kajko i Kokosz wymiatali na sukach

Na temat Gęśli jednostrunowych za wiele informacji nie ma , np wikipedia polska mi nic nie podpowiedziała, a taka np lira korbowa jest wszędzie
https://duckduckgo.com/?q=lira+korbowa& ... &ia=images
chylę czoła przed zadaniem sobie trudu w znajdywaniu takich ciekawych informacji.
Ja mam trochę problem bo instrument o którym mowa w internecie jest wymieniony jako "Gusle" a mowa o nim na stronie o rosyjskim instrumencie "Gusli" i podają aby nie mylić gusli z gusle. Może ktoś kto się na tym zna poprawi jak dokładnie po polsku powinno to być?
https://pl.wikipedia.org/wiki/Gusli

Może bardziej zbliżone będą gęśle. Gusi ,po rosyjsku, to gęsi lub fonetycznie gęśle.
Pozdrawiam Ryszard

Też bym się zgodził, ale sęk w tym, że gęśle to instrument wielostrunowy coś pomiędzy 5 a 13 strunami.
https://pl.wikipedia.org/wiki/G%C4%99%C5%9Ble
natomiast są podobne. Ale przyznam że połapać się trudno. Póki co przyjmuję nazwę Gusle, tak jak wikipedia.
¢¢¢¢¢¢¢¢¢¢¢¢¢¢¢¢¢¢¢¢¢¢¢¢¢¢¢¢¢¢¢
No dobrze to po kolei, jak klikam na Gusle na wikipedii po serbsku to pokazuje jednostrunowy instrument i opis jest takiego jednostrunowca.
Gdy zmieniam język na polski to pokazuje mi ten sam instrument ale z nazwą gęśle i opisem że to instrument zależnie od czsu i regionu posiadający pomiędzy 5 a 13 strun, ale wersja archaiczna ma 3-4 struny. Wynika z tego że takie gęśle jednostrunowe powinienem nazywać serbskimi jak na aukcji aukro, a takie z większą ilością strun bez dodatku "serbskie".
€€€€€€€€€€€€€€€€€€€€€€€€€€€€€€€€€€€€€€
Wielka Encyklopedia Powszechna z 1964 roku 4 tom podaje pod hasłem Gęśle że we wczesnym średniowieczu nazywano tak wszystkie instrumenty smyczkowe i rozróżnia dwa typy gęśli :bezszyjkowy i szyjkowy. Bezszyjkowe drewniane znaleziono w wykopaliskach w Opolu(2struny) i Gdańsku(5strun), pochodziły z XI, XII wieku, a szyjkowe były używane później i miały 2 struny, krótką szyjkę i owalny korpus rezonansowy z naciągniętą skórą. Te bezszyjkowe są w zasadzie podobne do psałterium...

Nazwy brzmią podobnie i rzeczywiście możliwe, że niegdyś na słowiańszczyźnie nazywano tak ogółem instrumenty strunowe grane smyczkiem, choć możliwe że i to niekoniecznie, z tym smyczkiem, i z resztą też, bo w Bułgarii grają na gadułkach, a też przecie to też nasi bracia Słowianie, tak samo jak Chorwaci na lijericach, które wyglądem (obie) i wielością strun rezonansowych (pierwsza) i nazwą (druga), kojarzą się bardziej z lirą kreteńską.
To pewnikiem temat na sporszą prace badawczą, może nawet jakiś doktoracik. Nie sobie co za wiele głowy łamać

No właśnie - niekoniecznie smyczkiem. Patrzę i myślę sobie "cytra jakaś"... a tu psińco prawda
https://www.youtube.com/watch?v=emKgIna5yWU

ŁOŁ !!! Muzyka rzeczywiście ze słowiańskim zadęciem. Trzeba przyznać, że dziewczyna/-y wymiatają, a i sposób wydobywania dźwięku "jak na skrzypcach bez smyczka" mnie zaskoczył. Że to nie tłumi dźwięku ?!
Warto posłuchać dalej.
Pozdrawiam, Ryszard

Chodzi ci to, co robi z lewą dłonią, kiedy nie szarpie strun ? Też zachodzę w głowę. Mi się widzi, że ona własnie wytłumia wybrane struny i odpowiednio zwalnia... skracać chyba ich w ten sposób nie może, to by raczej nie brzmiało, takie rzeczy to ze smykiem albo w lirze korbowej. Możesz looknąć od 2:40, bo sam nie wiem dobrze widzę i słysze :?

Lewa ręka służy tu zarówno do tłumienia strun gdy prawa gra akordy lub skmplikowane pasaże, by wykluczyć niepotrzebne struny , jak i do wydobywania dźwięków (i to widać od 2:40). W tej chwili staje się to normą także w grze na gitarze.

Jako że Gusli pochodzi z Rusi Kijowskiej (en.Wikipedia) dlatego Wikipedia rozróżnia po angielsku dwa ich rodzaje:
Shlemovidnye gusli oraz Krylovidnye gusli. Te pierwsze są takie jak grają te wcześniejsze dziewczyny czyli takie skrzynkowe, a chwyty wykonuje się skracając jedne struny a wyciszając inne. Te drugie Gusli są zbliżone do podobnych instrumentów z rejonu Bałtyku. Gęśle to nie są.A na youtube są takie dźwięki różnych Gusli dla porównania.
https://www.youtube.com/watch?v=4k0jPva ... w&index=84
https://www.youtube.com/watch?v=gm4JICm ... w&index=81
https://www.youtube.com/watch?v=fowWqhq ... w&index=83

Jesteś pewny Andrzeju, że na Gusli skrzynkowych wydobywa się dźwięki przez skracanie strun? Przez skracanie rozumiem granie jak np. na skrzypcach bez smyczka? ( i nie chodzi mi o flażolety)
pozdrawiam Mirek

Jestem pewien że masz rację, musiałem się "machnąć" i albo źle przetłumaczyć z rosyjskiego przy opisach różnych instrumentów, albo wziąć to z "innego" instrumentu. Sprawdzałem na wikipedii i nic o skracaniu nie ma. "Errare humanum est".
A wracając do Gęśli, a dokładnie do jednostrunowej wersji jak w Serbii, to z grubsza technika grania wygląda tak
https://www.youtube.com/watch?v=J4t9sfQurkI
https://www.youtube.com/watch?v=fL20E4cARcE
Punk Rocka to może trudno tym zagrać, ale wzruszające ballady wojenne tudzież pieśni religijne jak najbardziej.
A co do Gadułki tak popularnej w Bułgarii , o czym wspominał Brodaty, to brzmi ona tak
https://www.youtube.com/watch?v=6zTyO3DABpo
https://www.youtube.com/watch?v=P2HUm2iCE0c