Słownik pojęć

Miejsce na zdjęcia i opisy zbudowanych instrumentów

Moderator: Jan

Awatar użytkownika
Piniu
Posty: 2939
Rejestracja: 2011-02-15, 21:24
Lokalizacja: Bydgoszcz
Kontakt:

Słownik pojęć

Post autor: Piniu » 2015-03-23, 12:49

Słownik podstawowych pojęć. Będzie on na bieżąco rozszerzany.

Bigbsy - nazwisko twórcy tremolo nazywanego wibratorem, wajchą o tej samej nazwie stosowanego w konstrukcjach gitar typu hollow body, semi lollow body potem znalazły sie w wyposażeniu gitar solid body np. Les Paul. Używają ich takie firmy jak Gretsch,Gibson i wielu innych
http://www.youtube.com/watch?v=AEVwdvj0gUQ&feature=fvsr

Binding- nazwa określająca sposób dekoracyjnego wykończenia krawędzi dwóch stycznych płaszczyzn w gitarach. dotyczy połączenia płyty górnej z boczną i dolnej z boczną, a także boczne wykończenie podstrunnicy i/lub główki. Wykonywany przy użyciu materiałów naturalnych - koleina drewniana, macica perłowa lub sztucznych np. PCV. Często wielokolorowy http://www.youtube.com/watch?v=Tj-dnpBS ... re=related

Bolt-on - metoda łączenia gryfu z korpusem gitary, która polega na połączeniu gryfu i korpusu przy pomocy śrub. Korpus i gryf są oddzielnymi elementami. http://www.youtube.com/watch?v=Tj-dnpBS ... re=related

Cutaway - wycięcie; nazwa używana do określenia wycięcia w górnej części pudła rezonansowego lub korpusu ułatwiającego dostęp do wyższych progów. Częściej używana do gitar typu hollow body, semi hollow body i jazowych. Gretsch, Gibson L-5 i inne

cyklina - ręczne narzędzie do obróbki drewna metodą skrawania wykorzystujące zasadę zbierania bardzo cienkiej warstwy-wiórka bardzo ostrą krawędzią naostrzonej blachy. W zależności od zastosowania mogą być różne grubości cyklin, a także dla ułatwienia utrzymana takiej samej krzywizny cykliny specjalne uchwyty umożliwiające ustawianie łuku. Ponadto stosuje się też uchwyty w kształcie struga , w których blachę cykliny ustawia się pochyło do kierunku cyklinowania i kąt ten jest stały lub regulowany.http://www.youtube.com/watch?v=WHm17lSUOcY Cyklina nie powoduje mikro rozszczepienia końców włókien, lecz je przecina a wprawny operator uzyskuje powierzchnię nie wymagająca udziału innych materiałów ściernych. Ilość "włosków" po cyklinie jest minimalna, a ponadto nadaje się do usuwania nierówności lakieru -grudek bez użycia papieru ściernego.
http://www.dluta.pl/katalog/skrobanie/c ... schen.html
ostrzenie onej tutaj http://www.youtube.com/watch?v=OKZWqdPFul8
inne wykorzystanie http://www.youtube.com/watch?v=tpgnS_zg ... re=related

cytomierz urządzenie pomiarowe służące kontrolo grubości obrabianego materiału. Jest to przyrząd w kształcie litery U o wydłużonych ramionach, na końcu których znajduje się przyrząd pomiarowy - mikromierz zegarowy. Występuje w wielu wymiarach stosownie do tego co ma mierzyć. W lutnictwie używa się go do instrumentów smyczkowych i stąd ma nazwy skrzypcowy, wiolonczelowy itd.
Przykładowy cytomierz http://www.sklep-muzyczny.com.pl/pl/p/N ... ypce/12975

Duble cutaway- podwójne wycięcie, nazwa pochodząca od wyglądu gitar z dwoma wycięciami w górnej części deski lub pudła . Najbardziej znane to kultowe już Gibson serii ES 3..

Dreadnought- pancernik, nazwa używana często do określenia kształtu pudła rezonansowego gitar akustycznych najbardziej charakterystyczny dla gitar określanych western/folk; mocny ton dobra do gry akordowej. Odmianą tego kształtu jest round-shouldered, charakteryzujący się bardziej zaokrąglonymi rogami górnej części pudła
http://www.youtube.com/watch?v=AQpE1WJs8zw

Drewno rezonansowe - drewno pozyskiwane ze znanych gatunków roślin drzewiastych , z ich określonych części,a charakteryzujące się właściwościami przenoszenia dźwięku i wytrzymałości. Ich gatunki i zastosowanie jest często wynikające z tradycji i opinii użytkowników. W zależności od tego stosuje się je na określone części instrumentów muzycznych. Nie oznacza to, że nie można eksperymentować z zastosowaniem ich w odmienny sposób odmiennie niż tradycja i doświadczenia pokoleń lutników.
Poniżej gatunki drewna i ich przeznaczenie na określoną część gitary:

floyd rose
(FR)- rodzaj mostka tremolo dwustronnego działania umożliwiający precyzyjne strojenie gitary i charakteryzujący się blokowaniem strun w siodełku po nastrojeniu. http://www.youtube.com/watch?v=kTpNrseXfsE


fret- oznacza próg, czyli metalowy lub z innego materiału element kształtujący wysokość dźwięku w instrumentach o ustroju temperowanym /gitary, mandoliny, banjo, instrumenty wschodnie -sitar itd./ Wykonane sa najczęściej ze stopu zwanego nowym srebrem zawierającego nikiel w ilości 12 lub 18 %. Mogą też być wykonane z brązu z dodatkiem 15% ołowiu lub ze stali nierdzewnej. wymiary i inne dane techniczne można znaleźć na stronie producenta firmy Sintoms http://www.sintoms.infonet.by/Home.htm

Fretless - rodzaj podstrunnicy charakteryzujący sie brakiem progów, tak jak np w kontrabasie. Spotyka sie tez modyfikacje polegające na znaczeniu miejsc progowych kolorową wkładką, ale podstrunnica pozostaje płaska. http://www.youtube.com/watch?v=6tjcCpv0 ... re=related, http://www.youtube.com/watch?v=MIA9qAab2I0&feature=fvsr

headless- bezgłówkowiec ,nazwa konstrukcji gitary, w której w konstrukcji gryfu nie zastosowano tradycyjnej główki. Struny są naciągane w mechanizmie umocowanym na korpusie, a na końcu główki tylko utwierdzane/blokowane. Częściej stosowane w gitarach basowych.http://www.youtube.com/watch?v=FGfBzhbv ... re=related

Hollow body- Tak nazywa się konstrukcje pudła rezonansowego z charakterystycznymi efami, profilowanym topem i tyłem pudła. Brzmienie tych gitar jest charakterystyczne dla muzyki jazzowej i przez tych muzyków są najczęściej używane. Gibson L-5 najbardziej znana konstrukcja gitary hollow body. Z innych topowych producentów wymienić należy firmę Gretsch i ich White falcon /więcej http://www.gretschguitars.com/products/

Humbucker- rodzaj przetwornika gitarowego charakteryzujący się tym, że posiada dwie cewki nawinięte obok siebie, ale obejmowane przez pole magnetyczne przeciwnych biegunów tego samego magnesu. Na schematach osprzętu oznaczany literą "H". Taka budowa pozwala na likwidację zakłóceń pochodzących od oddziaływania wzajemnego pól magnetycznych urządzeń przetwarzających dźwięk - mikrofonów, wzmacniaczy, głośników . Charakteryzuje się wyraźnie widocznymi dwoma cewkami i dwoma rzędami nadbiegunników w konstrukcji otwartej i kołki nadbiegunników jednej cewki w konstrukcji zamkniętej . Wyjątkowo sztabki stanowiące jeden pełny nabiegunnik można zaobserwować w konstrukcjach przetworników np.Seymour Duncan . Sygnał elektryczny z tych przetworników jest zazwyczaj znacznie silniejszy niż z przetworników z pojedyncza cewką tzw. single coil (z ang. pojedyncza cewka/szpula) i uwypukla sygnały z innego przedziału częstotliwości i składowych harmonicznych widma akustycznego dającego matowe, miękkie brzmienie. W niektórych konstrukcjach istnieje możliwość rozłączania cewek przetwornika, przez co uzyskuje się inne brzmienie instrumentu. Ten rodzaj przetworników znalazł uznanie u muzyków tzw. ciężkiej muzy .

inlay - inaczej inkrustacja, sposób dekorowania powierzchni polegający na mocowanie do rodzimego materiału dekoracyjnych elementów/motywów wykonanych z różnych tworzyw naturalnych lub sztucznych np, intarsji, macica perłowa, metale szlachetne, kamienie szlachetne itp. W gitarach zdobione są otwory rezonansowe gitar klasycznych i akustycznych oraz główki i podstrunnice. Mogą to być wzory geometryczne, motywy roślinne , zwierzęce lub napisy http://www.youtube.com/watch?v=2z7xsvmwJaw
jazz bas - Gitara basowa firmy Fender, jeden z popularniejszych modeli 4-ro strunowych np. http://www.youtube.com/watch?v=mMB__L9j ... re=related

kapodaster - kapo -urządzenie /przyrząd mocowany do gryfu gitary ( opasujący go z jednoczesnym dociskiem strun między progami) przesuwający sztucznie siodełko , co ułatwia granie w pozycji bez udziału chwytów typu barre. Popularne w muzyce folk np. amerykańskiej country. jest http://www.youtube.com/watch?v=5IZ_zViX ... re=related

kerf /kerfing
- detal/operacja lutnicza polegająca na wklejeniu pomiędzy płytę górna -boczek lub płytę dolna -boczek drewnianych elementów zwiększających powierzchnie klejenia i wzmacniającym tym samym połączenie, a także umożliwiające wykonanie bidingu, który wymaga usunięcia materiału rodzimego na pewna głębokość w konstrukcji. Jako wzmocnienia stosuje się detale trójkątne, lub w postaci listwy ponacinanej na pewna głębokość i umożliwiające wyginanie tej listwy w dowolny kształt płaski.http://www.youtube.com/watch?v=bXlVFvtr ... re=related

kleje lutnicze- - kleje stosowane w klejeniu detali i elementów instrumentów muzycznych. Ze względu na przeznaczenie powinny dać się odspoić od detalu umożliwiając naprawę lub/i wymianę elementu bez jego destrukcji, silnie wiązać sklejane elementy, dac się obrabiać , nie przebarwiać drewna, łatwo się obrabiać, dać się malować itd. Kleje podzielić można na wiele grup wg ustalonych kryteriów. Są to kleje pochodzenia roślinnego, zwierzęcego i syntetyczne. Ograniczmy się do klejów zwierzęcych i syntetycznych. Kleje zwierzęce są to kleje glutenowe - rybi (karuk) bardzo mocny,bardzo drogi, kostny, skórny, króliczy; kazeinowy- z mleka. Kleje syntetyczne tzw . białe , to Vicol, Racoll, Titebond; poliuretanowe, mocznikowe, cyjanopanowe, epoxydowe i inne. Najczęściej stosowanym klejem glutenowym jest doskonały klej skórny, którym klei się większość instrumentów smyczkowych, ale jego kłopotliwe przygotowanie wymagające gorącej kąpieli wodnej powoduje, że jest stosowany w zakładach lutniczych, w produkcji jednostkowej. Obecnie stosuje sie też odmiany modyfikowane tego kleju umożliwiające używanie go na zimno -Titebond high wood glue. Przegląd niektórych klejów.
http://www.youtube.com/watch?v=RiDNjGAo1YY
http://www.youtube.com/watch?v=kk5Wtlkw ... re=related
Z uwagi na niska jakość nie należy stosować klejów na bazie PVC Vicol, Racoll, lecz na bazie nowoczesnych żywic alifatycznych np. Titebond II

Klon- (ang)Maple - gatunek drewna najczęściej stosowany na gitary i ich elementy ze względu na doskonałe właściwości akustyczne i dekoracyjne. W Ameryce i Kanadzie jego odmiany osiągają olbrzymie wymiary i stąd jakość pozyskiwanego drewna jest bardzo wysoka. W Polsce występuje w dwóch odmianach . Jako klon i jako klon -jawor. Lutnicy wykorzystują go głównie do budowy instrumentów smyczkowych.

lakier
-http://pl.wikipedia.org/wiki/Lakier

Machine head- tuning machin ;klucze gitarowe, stroiki; -urządzenie wykorzystujące w swojej konstrukcji najczęściej zasadę działania przekładni ślimakowej, gdzie ślimak poruszany ręką muzyka napędza ślimacznicę, na osi której zamocowana jest struna i tym samym naciąga i luzuje ją w trakcie strojenia. ¦limak jest jednozwojowy, bo to gwarantuje największa siłę i najmniejszy skok przy jednym obrocie. Przełożenie tej przekładni określamy liczba zębów ślimacznicy i im jest ono większe, tym mniejsza możliwość samoczynnego obracania się przekładni i tym samym rozstrajania instrumentu. Ze znanych producentów są to Grove, Schaller, Gotoh. Różni producenci stosują różne przełożenia np, 1:12, 14,15,16 i inne oraz różne konstrukcje napędowe. Np. mogą to być również przekładnie planetarne np. stosowane do banjo o przełożeniu 1:3,5; inne 1:4, a do ukulele 1:1. Przełożenie 1:1 mają stroiki - kołki stożkowe do instrumentów smyczkowych oraz niektórych gitar. W gitarach basowych przełożenia mogą być 1:12, 1:20, a mini nawet 1:22. Stosuje się też klucze umożliwiające blokadę mechanizmu po nastrojeniu, którą to można użyć albo od strony przekładni, albo zamocowania struny, klucze olejowe, klucze na listwach zespolone po 3 prawe i lewe, po 4 prawe i lewe jak do mandolin i po 6 również prawe i lewe do gitar 6-cio i 12-sto strunowych. Innym rozwiązaniem konstrukcji kluczy jest tzw D-tuner hipshot, którego budowę i zasadę działania przedstawia poniższy link
http://www.mayshop.pl/data/include/cms/ ... nes_PL.pdf
System aplikacji strun do kołka naciągowego może być tradycyjny, czyli przez otwór w kołku z boku, czasami dwa otwory; przez otwór wywiercony od czoła kołka i dodatkowo nacięcie poprzecznie pełniące rolę zabieraka. To tak skrótowo, bo temat co najmniej na rozprawę naukową

Menzura
- długość czynna struny instrumentu strunowego; Odległość pomiędzy siodełkiem i mostkiem mierzona i podawana zwyczajowo w calach. Może być w zasadzie dowolna, ale na przestrzeni wieków ukształtowały się wielkości stosowane, w których dla określonych instrumentów są one wielkością stałą, lub niewiele się między sobą różniącą. Różnice te są zależne od rodzaju instrumentu, charakteru muzyki jaka jest na nich grana, wygody grającego, wielkości instrumentu ( 1/2,3/4) Podstrunnice do gitar basowych z naciętymi progami i bezprogowe (fretless)
skala: 30"; 32"; 32,5"; 34"; 35" radius: 12"; 14; 16"
Podstrunnice do gitar elektrycznych, akustycznych i klasycznych
skala: 22.50"; 23.50"; 24"; 24-9/16"; 24.625; 24.750; 24.840";25"; 25.34";25.40"; 25.5"; 25-5/8"; 27.67"; 28"; 630.00mm; 640.00mm; 650.00mm, 660.00mm radius: 12"; 14; 16"; Flat
Podstrunnice do Banjo: -skale: 26.25"; 32.25"; 27"
Podstrunnice do Mandoliny: -skale 13.875"; 14.125"
Podstrunnice do Ukulele: -skale: standard 13-14"; concert 14-15"; tenor 16-18"; bariton 20-24"
Gitary barytonowe mają menzurę 27-30" i są strojone kwintę niżej tj ADGCEA, kwartę niżej HEADFisH lub oktawe niżej
Dokładne obliczanie menzury jest dosyć skomplikowane , ale przez lata doswiadczeń ustalono wersje umożliwiającą obliczenie położenia progów dla dowolnej menzury, gdzie bez dochodzenia dlaczego, przyjmujemy liczbę 17,817 jako wielkość podstawową. Sposób obliczenia rozstawu progów jest następujący : przyjmujemy np. menzurę 24,75", czyli mnożąc tę wielkość przez wymiar cala=25,4 mm otrzymujemy 647,7 mm. Tą liczbę dzielimy przez naszą liczbę magiczną 17,817 i otrzymujemy 36,353 mm i jest to wymiar pierwszego progu liczony od progu zerowego. Obliczenie kolejnego progu będzie takie samo jak poprzednio, tylko teraz nasza jakby nowa menzura będzie wynosić 611,34mm, ponieważ będzie mniejsza o wymiar progu już wyliczonego, czyli 647,7 - 36,353. teraz te 611,34 dzielimy przez 17,817 i otrzymujemy 34,312 , jest to wymiar drugiego progu. Chcąc obliczyć trzeci od liczby 611,34 odejmujemy nasze nowe 34,312 i różnicę znowu dzielimy przez 17,817 itd. Na progu 12- tym wymiar powinien wynosić połowę długości menzury, czyli 323,85 mm. ale nie jest to takie oczywiste, ponieważ te 0,00... części mm liczone od strony mostka i siodełka dają różnicę 1-12 daje 323,85, a mostek -12 próg daje 323,84. Nie da się i nie ma potrzeby wykonywać z taka dokładnością podstrunnicy. Ucho ludzkie nie jest w stanie wychwycić tych niuansów.
Pomimo dokładnego wyliczenia i wykonania podstrunnicy podczas przygotowywania gitary do gry musimy ustawić, skompensować menzurę instrumentu, która będzie wypadkową menzur dla poszczególnych strun. Dlatego mostek jest zwykle ustawiony pod pewnym kątem , co powoduje, że struny wiolinowe są "krótsze" niż basowe. Gdyby chcieć wykonać idealną podstrunnice, to progi wyglądały by jak esy-floresy.
Na dole słownika podane są linki do obliczania menzur i gotowe menzury.



mostek - detal gitarowy służący ograniczeniu długości czynnej struny-menzury wykonany jako stały lub ruchomy. Mostki stałe znajdujemy w gitarach akustycznych i klasycznych oraz elektrycznych. Mostek ruchomy jest stosowany w gitarach jazzowych typu hollow body i w niektórych starszych modelach gitar akustycznych z płaskim topem.
Funkcja ogranicznika jest często połączona z tremolem, strunociągiem, mikro stroikami -Floyd Rose. W mostkach gitar elektrycznych można płynnie ustawić menzurę i akcję strun poprzez śrubowe elementy regulacyjne. Podparcie strun w mostkach może być na elementach stałych z tworzywa sztucznego/kości/grafitu itp-klasyków, akustyków lub na metalowych w kształcie pryzm przesuwnych lub podparcie na rolkach. W mostkach ruchomych gitar jazzowych śruby regulacyjne pozwalają na ustawianie akcji strun.
http://www.google.pl/search?q=mostek+do ... 67&bih=541
TOM -(Tun-ON-Matic) jest rodzajem mostka stosowanego w bardzo wielu typach gitar elektrycznych.

neck- gryf instrumentu strunowego, część na której zamocowane są mechanizmy naciągowe strun i podstrunnica, przy pomocy której kształtuje się dźwięki. Może być mocowany do instrumentu na wiele sposobów. Jednocześnie jego kształt -przekrój poprzeczny i grubość w sposób istotny wpływa na komfort gry. Tutaj przedstawione sa kształty /przekroje gryfów http://www.youtube.com/watch?v=O5WUS_Zd ... re=related .

neck thru body (NTB) - Konstrukcja , w której korpus i gryf instrumentu stanowią całość wykonana jakby z jednego kawałka drewna - materiału. Przykład tworzenia takiej konstrukcji http://www.youtube.com/watch?v=4G0UueBw ... re=related


Palisander-
- gatunek twardego drewna stosowany do budowy instrumentów. Wykorzystuje się go na boki gitar akustycznych i klasycznych, podstrunnice, mostki itp. Występuje w wielu odmianach różniących się między sobą w zależności od miejsca występowania.


pickguard-
- płyta dekoracyjna, osłonowa korpusu, montażowa osprzętu stosowana w gitarach elektrycznych i akustycznych. Bywa wykonana z metalu, tworzywa sztucznego jedno lub wielowarstwowego, drewna egzotycznego, macicy perłowej itp.

pick up- - przetwornik, przystawka - urządzenie przetwarzające drgania strun metalowych na sygnał elektryczny, który może być wzmocniony i modulowany aż do emisji z głośnika . Występuje w wersji pasywnej i aktywnej-z wbudowanym wzmacniaczem. Zbudowany z cewki-cewek nawiniętej na karkas , magnesów trwałych wykonanych z materiałów magnetycznych typu Alnico (aluminium -nikiel -kobalt w rożnych proporcjach i stąd spotykane numery 2,3,4,5,6,7) , ceramicznych -spieki proszków ferrytowych, neodymowe - najsilniejsze; nadbiegunników służących do formowania i kierunkowania pola magnetycznego magnesów.

Piła japońska- http://www.dluta.pl/katalog/ciecie/ - po przejrzeniu całości typów i opisów jako najistotniejszą cechę tych narzędzi należy uznać kierunek prowadzenia cięcia "do siebie", przeciwnie niż w systemach europejskich , gdzie tniemy "od siebie. Twarde, cienkie ostrza, specjalny profil zęba pozwalają na cięcie b. dokładne i bez wysiłku.

podstrunnica- część instrumentu przy pomocy której kształtuje się dźwięk wydobywany ze strun instrumentu. Może być wykonana jako gładka - w instrumentach smyczkowych, w gitarach jako fretles albo temperująca - ściśle określająca wysokość dźwięku w postaci zamontowanych w niej progów. Wymyślono tez podstrunnice scaloped , w której przestrzeń pomiędzy progami jest wklęsła, a często także wklęsłość zmienia się liniowo , czyli większa pod wiolinami , mniejsza pod basami. Ma to wpływ na artykulację dźwięku. Materiał na podstrunnice bierze udział w kształtowaniu charakterystyki dźwięku gitary stąd i materiały są często określone tradycyjnie -najczęściej heban, palisander, klon. Nie wyklucza to możliwości zastosowania innych
materiałów

politura-http://pl.wikipedia.org/wiki/Politura

precision bass- popularnie zwany preclem, konstrukcja gitary basowej firmy Fender, najczęściej używanego basu

radius- promień, potocznie określenie krzywizny podstrunnicy gitar elektrycznych i akustycznych. Gitary klasyczne maja radius = 0, czyli podstrunnice są płaskie. Stosowane w budowie gitar zakrzywienia podstrunnicy wynoszą :
7,5" - 190,5 mm; 9,5 = 241,3 mm; 10" = 254 mm; 12" = 304,8 mm; 14"= 355,6 mm; 16" =406,4 mm; 20" = 508 mm. Każdy model gitary w specyfikacji ma określony radius podstrunnicy. Do ich wykonania stosuje się różne metody obróbki. Jedna z nich stosowana także przy renowacji jest szlifowanie klockami radiusowymi. W handlu znajdują się klocki o długościach 2,75", 4" i 8" wykonane z drewna, a do sprawdzania promienia krzywizny płaskie wzorniki.
http://www.youtube.com/watch?v=VoJTtMsWDRk
http://www.youtube.com/watch?v=1_KBFPqx ... re=related
http://www.youtube.com/watch?v=2-JOnDoJ ... re=related
domowa metoda wykonania bloku radiusowego
http://www.youtube.com/watch?v=5KN0oFtZxNc
lub firmowa http://www.stewmac.com/shop/Fretting_su ... locks.html

radius block - informacje zawarte w temacie \'radiusa\', j.w.

refreting- - inaczej wymiana progów; czynność wykonywana w przypadku deformacji gryfu, podstrunnicy lub zużycia kształtek progowych uniemożliwiającego prawidłowe kształtowanie dźwięku. Tutaj można prześledzić wszystkie operacje związane z tematem
http://www.youtube.com/watch?v=tka_BQ_tl1U
W przypadku podstrunnic z bidingiem dodatkowo potrzeba podciąć końce kształtek progowych w części do mocowania w podstrunnicy tak, żeby minęły biding. Pozostałe czynności nie ulegają zmianie.http://www.youtube.com/watch?v=SoxrpZKDQzg

sandwich body- konstrukcja charakteryzująca się warstwowym, poziomym ułożeniem sklejanych elementów korpusu. Na forum lutniczym Zenek spawacz przedstawił swoje konstrukcje wykonane ta techniką.

scaloping - patrz podstrunnica

semi hollow body- pół pudło czyli konstrukcja korpusu gitary , czasami nazywana semi acustic - pół-akustyk, charakterystyczna tym, że wewnątrz stosunkowo cienkiego pudła znajduje się blok drewniany łączący gryf z tylną jej częścią, a pozostała przestrzeń stanowi komory rezonansowe otwarte i oznaczone tzw. efami. Mogą to być tez otwory o innym kształcie. Takie same efy są używane w gitarach hollow body. Najsłynniejszymi konstrukcjami są gitary Gibsona serii ES 3.. oraz Rickenbacker.
http://en.wikipedia.org/wiki/Gibson_ES-335
http://pl.wikipedia.org/wiki/Rickenbacker


Set in- sposób połączenia gryfu z korpusem gitary polegający na wykonaniu ich oddzielnie, a następnie wklejeniu na stałe. Takie połączenie mają LP, ES i wiele innych konstrukcji

Single coil- - przetwornik gitarowy jednocewkowy oznaczany na schematach osprzętu jako"S". Charakterystyczny w gitarach Fender Stratocaster i Tele.

split coil -
Układ dwóch małych przetworników obejmujących po dwie lub trzy struny. stosowany w gitarach basowych Fender Precision bass oraz w elektrycznych np. Fender Maveric. Stosowało go wielu innych producentów gitar

siodełko- detal gitarowy służący jako separator strun jak i próg zerowy umocowany na początku gryfu. Wykonany może być z drewna, kości, grafitu, metalu, plastiku (TUSQ) itd. W gitarach z mostkiem FR posiada system blokowania strun. Nacięcia rozdzielcze pod struny jak i ich rozstaw jest zależny od producenta gitar lub samego użytkownika. Najczęściej zależny jest od geometrii instrumentu, czyli menzury i przetworników/ rozstaw nadbiegunników. Przy wielu jest taki sam lub podobny.

Skunk - nazwa pochodząca od charakterystycznego ubarwienia zwierzęcia , skunksa, a stosowana do określenia zaślepki trussroda w gryfie, najczęściej jednoczęściowym, np telecastera, wykonana z gatunku drewna odbiegającego kolorem od rodzimego. Np. klon-mahoń https://images.search.yahoo.com/search/ ... =chr-yo_gc

solid body- - pełny korpus (ciało). Korpus gitary wykonany z pełnego materiału, popularna deska w konstrukcjach gitarowych.


b]strap lock-[/b] - po polsku uchwyt do pasa (gitarowego). Jego konstrukcja zapobiega przypadkowemu odpięciu się pasa, a także łatwe założenie instumentu i zablokowanie.

strug
- (niem.) hebel; narzędzie do obróbki drewna. Może być z napędem elektrycznym lub ręczne. W lutnictwie najczęściej jest używane jako narzędzie ręczne. Proste w swojej konstrukcji, niezawodne i niezastąpione przy wszelkich pracach stolarskich. W zależności od przeznaczenia znacznie różniące się wymiarami, od 15 mm dla liliputa lutniczego, do 650 mm dla spusta. Przykładowe typy strugów http://www.dluta.pl/katalog/struganie/

swirling- metoda wykonywania dekoracyjnych, wielobarwnych pokryć przedmiotów. Polega ona na tym , że na powierzchni wody odpowiedniego naczynia wylewny farby o różnych kolorach i mieszając je odpowiednio uzyskujemy ciekawe nieregularne kształty . Przedmiot zanurzony powoli w tym naczyniu nie ma kontaktu z wodą, ale przywiera do niego cieniutka błonka farby pokrywając wszystkie powierzchnie z którymi sie styka. Nie ma możliwości wykonania powtarzalnych wzorów. Zawsze jest to kwestia przypadku.
http://www.youtube.com/watch?v=1cY4LXZqX-w
http://www.youtube.com/watch?v=Ec25VpUC ... re=related


szelak-http://pl.wikipedia.org/wiki/Szelak

Trussrod
- pręt napinający stosowany w gryfach gitar elektrycznych i akustycznych celem likwidacji wygięcia gryfu w kierunku naciągu strun stalowych. Najstarsze instrumenty wyposażone były w pręty pojedyncze konstrukcji single action, jednostronnego działania. Takie same stosuje się do dnia dzisiejszego w większości konstrukcji gitar. W międzyczasie konstruktorzy opracowali inne typy, które przedstawione są tutaj
http:/www.forumlutnicze.pl/viewtopic.php?t=958&start=30
Firma Gotoh poszła jeszcze dalej i wyprodukowano napinacz pręta dostępny nie w osi gryfu, lecz z boku, Wykorzystuje on zasadę wzajemnego przesuwania się 4-rech trapezów względem siebie. Coś jak ramka do obrazu wykonana z zacięciem naroży pod katem 45* i poddana naciskowi w kierunku dowolnej osi symetrii . ¦ciśnięcie dwóch przeciwległych elementów powoduje wysunięcie na zewnątrz dwóch pozostałych. Te rysunki obrazują ideę i działanie różnych typów trussrodów
http:/www.forumlutnicze.pl/viewtopic.php?t=958&start=3
a tu napinacz Gotoh
http://guitarproject.pl/p/119/1092/regu ... nicze.html
W gryfach gitar basowych stosuje się często podwójne pręty regulacyjne zwiększając tym samym sztywność gryfu przy długiej menzurze i odporność na skręcenie.


Tun-o-matic- -TOM, typ mostka gitarowego, stosowany powszechnie w gitarach typu LP, semi hollow body i innych. Wykonane są najczęściej z aluminium, ale sa też wykonane z brązu. Składa się on z dwóch części głównych mocowanych do korpusu śrubami. Jeden z elementów to strunociąg, a drygi, to mostek właściwy z elementami regulacyjnymi.
http://guitarproject.pl/p/40/1122/zacze ... itary.html
http://guitarproject.pl/p/40/1008/moste ... itary.html

wilk, martwy próg - dead spot -Zjawisko zanikania dźwięku na jakimś progu na dowolnej strunie powodowane różnymi przyczynami. Np. luźny , niedociśnięty próg, źle ustawiona akcja strun. niedokręcony gryf, wady drewna itp. Trudny do wyeliminowania. Czasami udaje się zniwelować jego wpływ dociążając główkę gitary sporym ciężarkiem lub specjalnym "imadełkiem", zmienić strój, wymienić progi itp. Bywa, że jedynym sposobem jest wymiana gryfu. Zdarza się to w gitarach nowych , jak i używanych. cyt. autorstwa Frankaena "Jest to poważna wada gitary, istotna raczej dla modeli od 1000 dżordżyków w górę. Co to je ono? Ano ono je takie, że pewne "miejsca" na gryfie brzmią głucho, wyraźnie gorzej, ciszej, krócej niż inne. Zazwyczaj chodzi o jakieś określone pasmo częstotliwości, kilka dźwięków obok siebie, które niezależnie, w jakiej pozycji grane, zawsze brzmią gorzej itd. niż dźwięki w tej samej pozycji, ale na innych strunach.
Przykład: powiedzmy, że mamy wilka z centrum w fis, a cały wilk obejmuje f, fis, g, gis. Fis gra się na 4 progu na strunie D4, na 9 progu na strunie A5 i na progu 14 na strunie E6. Wszystkie te miejsca brzmią głucho, jakby ktoś walił patykiem w pień. Wybrzmiewanie jest b. krótkie itd. Najczęściej jest to wada produkcyjna, b. trudna do usunięcia przez lutnika."
http://www.youtube.com/watch?v=Oy_eMwfP ... re=related
http://www.youtube.com/watch?v=jwLWmhGr ... re=related
Załączniki
podstrunnice basu.xls
(46 KiB) Pobrany 2064 razy
podstrunnice gitar.xls
(91 KiB) Pobrany 2112 razy
poco
Moderator
Posty: 4626
Rejestracja: 2010-12-06, 14:36
Lokalizacja: Blok Dobryszyce

Re: Słownik pojęć

Post autor: poco » 2017-03-16, 04:08

Proszę o nie prowadzenie dyskusji i komentowanie w temacie Słownik.
Posty będą usuwane. Uwagi co do haseł proszę kierować do modów lub adminów na priv lub w swoim wątku tematycznym.
Pozdrawiam, Ryszard
via vita curva est
ODPOWIEDZ